Ölülerin arkasından Kur’an okunur mu

“İnsanoğlu öldüğü zaman, bütün amellerinin sevabı da sona erer. Şu üç şey bundan müstesnadır: Sadaka-i câriye, istifade edilen ilim, kendisine dua eden hayırlı evlat.”( Müslim, Vasiyyet 14. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Vasâya 14; Tirmizi, Ahkâm 36; Nesâî, Vasâyâ 8)

Hz. Talha radıyallahu anh diyor ki: “Abdullah İbni Abbas’ın ranhuma arkasında bir cenaze namazı kıldım. O, Fatiha suresini okudu. Sonra da ‘Onun sünnet olduğunu öğrenin diye böyle okudum.’ dedi.” (Buhari, Cenaiz, 65; Ebu Davud, Cenaiz, 59; Tirmizi, Cenaiz, 39; Nesai, Cenaiz, 77; İbni Şeybe, 11/492)

Sahabeden Leclâc r.a şöyle vasiyet etmiştir: “Oğulcuğum! Ben öldüğüm zaman beni mezara göm. Beni mezara koyduğun zaman şöyle de: بِسْمِ اللَّهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ  Sonra da üzerime toprak atarak düzelt. Daha sonra da başımın ucunda Bakara suresinin baş tarafını ve son kısmını oku. Zira ben Hz. Peygamber’in böyle dediğini duydum.” (Taberani, XIX, 220, 221; İbni Asakir, Tarihu Dimeşk, XXXXX, 292; el-Beyhaki, IV, 56)

Peygamber Efendimiz bir başka hadisi, şöyle buyurmuş:

 Sizden birisi öldüğünde   onu durdurmayın  onu kabrine koyma hususunda acele edin.  Kabrinde İçinizden birisi- ölünün başucunda Fatiha suresini okusun ve ayak ucunda da Bakara suresinin sonunu okusun. (Taberani, Mu’cemu’l Kebir, XII, 340; el-Beyhaki, Şuabu’l İman, VII, 16, hadis no: 9294)

Bazıları diyor ki bu hadis mevkuftur. Yani sahabenin sözüdür. Kimin? İbn Ömer r.a. Peki, bizim İbn-i Ömer r.aumanın sözüne mi uymamız daha elzemedir yoksa sizin sözünüze mi? Ki onlar dine sonradan uydurma bir şey ilave etmezler.

Sahabeden Leclâc r.a şöyle vasiyet etmiştir: “Oğulcuğum! Ben öldüğüm zaman beni mezara göm. Beni mezara koyduğun zaman şöyle de: بِسْمِ اللَّهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ  Sonra da üzerime toprak atarak düzelt. Daha sonra da başımın ucunda Bakara suresinin baş tarafını ve son kısmını oku. Zira ben Hz. Peygamber’in böyle dediğini duydum.” (Taberani, XIX, 220, 221; İbni Asakir, Tarihu Dimeşk, XXXXX, 292; el-Beyhaki, IV, 56)

Bkın, Peygamberimizden böyle dediğini duydum diyor, Hz. Pegamberden irivayet ediyor.

 اِقْرَؤُا يس عَلَى مَوْتَاكُمْ  Ölülerinize Yasin suresini okuyun. (Ebu Davud, Cenâiz, 24; İbni Mâce, Cenaiz, 4; Nesai, Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle, s. 58)

Resulullah (asm) iki kabre uğradı ve şöyle dedi: “Şüphesiz bunlar azap olunuyorlar. Büyük bir günahtan dolayı da azap olunmuyorlar. Onlardan biri söz taşır, diğeri ise idrarından sakınmazdı.” Sonra Resulullah (asm), yaş bir hurma fidanı istedi. Sonra çubuğu ikiye bölerek, bir parçasını birinin, diğer parçasını da diğerinin üzerine dikti ve şöyle buyurdu: “Bunlar kurumadığı müddetçe azapları hafifletilir.” (Buhari, Vudu, 55; Müslim, Taharet, 34; Ebu Davud, Taharet, 11; Tirmizi, Taharet, 53; Nesai, Taharet, 27)

Bu hadis sahihtir, bir dal parçasının “ki yerde gökte ne varsa Allah’ı teşbih eder” ayeti var, Allah’ı teşbih eden bir dal parçasının bu tesbihinin ölüye faydası oluyor da okunan Kur’an’ın sevabının neden olmasın?

Ahmed İbni Hanbel Hazretleri, önceleri, kabirlerde Kur’an okunmasını caiz görmemiştir. Daha sonra ise bu fetvasından dönmüştür. Onun dönmesine sebep olan hadise şudur:

Ahmed İbni Hanbel Hazretleri, Muhammed b. Kudâme el-Cevheri ile birlikte, bir cenazeye katılmışlardı. Bir adam bu esnada, kabrin başında Kur’an okumaya başladı. İbni Hanbel Hazretleri: “Ey falanca, kabirde Kur’an okumak bidattır.” diyerek, Kur’an okumasına engel oldu. Bunun üzerine, yanındaki Muhammed b. Kudâme, Ahmed İbni Hanbel’e şöyle sordu: Mübeşşir b. İsmail el-Halebi hakkındaki düşüncen nedir? Ve ondan hadis aldın mı?

İbni Hanbel Hazretleri, bu kişinin güvenilir olduğunu ve ondan hadis aldığını söyledi. Bunun üzerine Muhammed b. Kudâme, Leclac hadisini, Mübeşşir b. İsmail’in kendisine rivayet ettiğini söyledi. Sahabeden Leclac Hazretleri, oğluna vasiyette bulunurken şöyle demiştir:

“Oğulcuğum! Ben öldüğüm zaman beni mezara göm. Beni mezara koyduğun zaman şöyle de: بِسْمِ اللَّهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ  Sonra da üzerime toprak atarak düzelt. Daha sonra da başımın ucunda Bakara suresinin baş tarafını ve son kısmını oku. Zira ben Hz. Peygamber’in böyle dediğini duydum.” (Taberani, XIX, 220, 221; İbni Asakir, Tarihu Dimeşk, XXXXX, 292; el-Beyhaki, IV, 56)

Bu hadisi duyan İbni Hanbel Hazretleri, Kur’an okumasını engellediği adamı çağırttı ve okumasına devam etmesini istedi. (İbni Kudame, el-Mugni, II, 424)

Yine Ahmed İbni Hanbel Hazretleri, şöyle demektedir:

 “Kabristana girdiğinizde, Ayete’l-Kürsi ve üç defa İhlas suresini okuyarak şöyle dua ediniz: Allah’ım onun ecrini şu kabir halkına ulaştır.” (İbni Kudame, el-Mugni, II, 424; Kurtubi, et-Tezkira, I, 96)

Başka bir rivayette de şöyle der:

İmam Kurtubi şöyle demiştir: “Fatiha suresini, Muavvizeteyn ve İhlas surelerini okuyunuz. Sonra da bunu kabir halkına bağışlayınız. Çünkü o, ölülere ulaşır.” (Kurtubi, et-Tezkira, I, 96)

İmam Nevevi: “Ziyaretçilerin kabirde, Kur’an’dan bir bölüm okumaları müstehaptır. Şayet Kur’an’ın tamamını okurlarsa bu daha güzel olur.” Demiştir. (Nevevi, el-Ezkar, 137; Riyazu’s-Salihin)

Selefilerin tutunduğu ibni teymiyyenin talebesi İbni Kayyım el-cezviyye de “Ruh” kitabında ŞU SÖZÜ NAKLEDER:

“İmam Şafi’ye sorduğum zaman, O: ‘Kabirde Kur’an okumanın hiçbir sakıncası yoktur.’ demiştir.” (İbnü-l Kayyım el-Cezviyye, Ruh, 19)

Bu konuda sadece İmam Malik okunmayacağı görüşünce olsa da bu konuda tek kaldığından dolayı bu görüş ile amel etmek kişi bağlar, ümmeti bağlamaz. Yani bir kişi “ben okumam” diyebilir. Ama okunmaz diyemez.

GENÇ HOCA
ehlisunnetmedya.com