Salavat Nedir? Dinde Salavat var mı? Allah’ın salatı ne demek?

Bu videoda salat/salavat nedir? Destek manasında mıdır? Peygambere yapılan bir övgü müdür? Okunan bir şey midir? gibi sorularla, yapılan itirazlara ayetlerle verilen cevaplar var.

Allahu Teala Ahzab suresi 56. Ayette buyuruyor ki:

اِنَّ اللّٰهَ وَمَلٰٓئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّۜ يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْل۪يماً

“Allah ve melekleri o Nebi üzerine salat ediyor, Ey İman edenler sizde O’na salat edin teslimiyetle selam verin.”

Şimdi ayeti kerimede bir emir var. Peki bu emir nedir?

Önce salavat konusunda sonradan ortaya çıkan görüşlerin itirazını reddedelim ardından salavat nedir onu anlayalım.

Mustafa İslamoğlu, Bayraktar Bayraklı, edip Yüksel ve mealci takımı burada geçen YUSALLUNE kelimesinin “destek” manasına geldiğini söylüyorlar. “bir de neymiş: bu ayet en çok çarpıtılan ayetlerdenmiş”

Ahzab 43’e Rahmet analmı veriyolarmış

Tevbe 99 da dua oluyormuş

Mealcilerin en büyük çıkmazı bir kelimenin her yerde aynı manayı ifade edeceğini zannetmesi. Ve bir de işlerine gelmeyen yerde mana uydurmaları.

DESTEK MANASI MI VAR?

Bakın mesela Salat kelimesi için istediğiniz Lugata bakın. “destek” manası bulamazsınız. Kur’an Arapça indirildi diyor Kur’an. O halde Arapça kelimenin ne ifade ettiği önemli. Destek manası yok.

Kur’an’da “Desteklemek” farklı kelimelerle çok açık birşekilde geçiyor. Mesela

هُوَ الَّـذ۪ٓي اَيَّدَكَ بِنَصْرِه۪ وَبِالْمُؤْمِن۪ينَۙ

“Seni yardımıyla ve müminlerle destekledi.” (Enfal 62) Bu ifadeyle bir çok yerde geçiyor. Ama salat kelimesiyle geçen ve destek anlamı içeren ayet yok.

Bu birinci husus. İkincisi ise her kelime bir çok yerde aynı anlama gelmiyor. Kendisine eklenen bir edatın değişmesiyle manası değişen kelimelerin yanında izafe edildiği şahsa göre de kelimelerin anlamı değişebiliyor.

Mesela bakara suresinde buyruluyor ki: Fezkuruni ezkurkum.. Siz beni anın, hatırlayın ki ben de sizi anayım. Buyurun…. Siz Allah’ı bir insan olarak andığınızda Allah da sizi -sizin onu andığınız gibi- mi anacak?

Mesela selim adında bir kul Allah Allah diyerek Allah’ı anınca, haşa Allah da selim selim diye mi anıyor, zikrediyor? Bu mümkün mü? Ama fezkuruni ezkürküm. Aynı kelimeyle ifade ediliyor. Peki nasıl zikrediyor: Peygamberimiz buyurdu ki: Yüce Allah: kullarım itaat ederek beni zikredin ki ben de mağfiretimle sizleri zikredeyim, yani böyle karşılık vereyim…

O halde zikretme ifadesi bizim için başka anlam, Allah için başka anlam ifade ediyor. Aynı şekilde görmek, işitmek gibi fiiler de bize nispet edilince sınırlı, Allah’a nispet edilince sınırsız, şekilsiz, emsalsiz olarak anlaşılır.

Yine mesela DARABE fiilinin kullanıldığı edatla birçok anlamı vardır. Zorla kabul ettirmek, dövmek, vurmak, terk etmek, empoze etmek, çalkalamak, dolaşmak, insanları ayırmak vesaire… bir çok anlama geliyor.

Dolayısıyla salat kelimesi de böyle… her yerde aynı mana ile alacağım diyorsanız buyurun:

Ali imran 39. Ayette Zekeriyya a.dan bahsediliyor.

فَنَادَتْهُ الْمَلٰٓئِكَةُ وَهُوَ قَٓائِمٌ يُصَلّ۪ي فِي الْمِحْرَابِۙ O mâbedde durmuş namaz kılarken melekler ona  seslendiler (Al-i İmran 39) Bakın burada da يُصَلّ۪ي kelimesi geçiyor ama namaz kılıyor anlamında. Buraya nasıl destek anlamı vereceksiniz?

Dolayısıyla bu kelime de kullanıldığı yere göre anlam kazanan bir kelime.

Ahzab 43 de Allah’a nispet ediliyor rahmet demektir, Tevbe 99 Peygambere nispet ediliyor dua demektir ki şimdi bakalım öyle mi değil mi?

Ahzab 43

هُوَ الَّذ۪ي يُصَلّ۪ي عَلَيْكُمْ وَمَلٰٓئِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِۜ وَكَانَ بِالْمُؤْمِن۪ينَ رَح۪يماً
“Sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için O size salat ediyor (rahmetini üzerinize indiriyor, yada rahmetiyle muamele ediyor), melekleri de dua ediyor. O, müminlere karşı çok merhametlidir“

Burada nerede destek anlamı? Allah ve melekleri sizi karanlıklardan aydınlığa çıkartmak için destek veriyor? Olur mu? Bu ayette salat neden rahmet oluyor? Bakın ayetin sonunda “O müminlere çok acıyandır, merhamet edendir” buyuruyor, RAHİM KELİMESİ RAHMET kelimesinden türüyo zaten. Acımak, merhamet bunlar aynı kelime. –Ayette zulumattan karanlığa çıkartması Allah’ın rahmeti olarak ifade ediliyor. Allah’ın salatı rahmeti oluyor.

Yine aynı ifadeler başka bir ayette de geçiyor:

 هُوَ الَّذ۪ي يُنَزِّلُ عَلٰى عَبْدِه۪ٓ اٰيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِۜ وَاِنَّ اللّٰهَ بِكُمْ لَرَؤُ۫فٌ رَح۪يمٌ

“O, sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için kuluna açık âyetler indirendir. Allah, size karşı çok esirgeyici, çok merhametlidir.” (Hadid 9)

Zulumattan nura çıkarmak için Resul göndermesi, ayetlerini indirmesi bize acıması ve rahmet etmesi demek.

Tevbe 99
وَمِنَ الْاَعْرَابِ مَنْ يُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنْفِقُ قُرُبَاتٍ عِنْدَ اللّٰهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِۜ اَلَٓا اِنَّهَا قُرْبَةٌ لَهُمْۜ سَيُدْخِلُهُمُ اللّٰهُ ف۪ي رَحْمَتِه۪ۜ اِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ۟
“Bedevîlerden bazısı da, Allah’a ve âhiret gününe inanır, hayır yolunda harcadıklarını Allah’a yakın olmak ve peygamberin duasını almak için vesile sayar. Bilesiniz ki bunlar kendileri için bir yakınlık vesilesidir. Allah onları rahmetiyle kuşatacaktır. Şüphesiz Allah bağışlayıcıdır, esirgeyicidir.“

Önceki ayetlerde de bedevilerin iman zafiyetinden Allah ve Resulünün emirlerini çiğnemeye yatkın olduklarından bahsediyor. Bu ayette bir takım bedevileri övüyor ve onlarda Allah’a yakın olmak ve Resulün duasını almak için infak ettiklerinden bahsediyor. Resulün desteğini neden almaya çalışsın, Resulün desteği diye bir ayet bir ifade var mı başka? Duasını almak istiyor.

Yine sonraki ayetlerde muhacir Ensar ve bedevilerden bahsettikten sonra 103. Ayette ne buyuruyor:
خُذْ مِنْ اَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكّ۪يهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْۜ اِنَّ صَلٰوتَكَ سَكَنٌ لَهُمْۜ وَاللّٰهُ سَم۪يعٌ عَل۪يمٌ
Onları arındırmak ve temizlemek için mallarından sadaka al! (yani zekatlarını al) Bir de onlar için dua et; çünkü senin duan onlara sekinet, huzur verir . Allah işitendir NEYİ İŞİTİYOR? Yapılan duayı, ve  her şeyi bilendir. (Tevbe 103)

Burada zekatlarını al onlara destek ol denmesinin ne manası olabilir ki? Onlara verilen destek kalplerine nasıl bir sekinet verecek ki? Dolayısıyla burada da salat, Resulün salatı onlara dua etmesi anlamındadır ki bütün tefsir alimleri de böyle söylemektedirler.

Peki, Ahzab 56. Ayette geçen Salavat nedir? Salavat okunur mu? Salavat bir övgü mü?

Bir tanesi şöyle diyordu: Allah deyince hiçbir övgü ifadesi kullanmayanlar Muhammed deyince başına sonuna sallallahu aleyhi ve sellem ekliyor… Peygamberi Allah’tan üstün tutmaktır. Diyor…

Şimdi bakın bakalım salavat okumak Peygamberi üstün tutmak mı, ona bir üstünlük atfetmek mi?

اِنَّ اللّٰهَ وَمَلٰٓئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّۜ يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْل۪يماً

Allah ve melekleri Nebi üzerine salat ediyorlar. Ey iman edenler, siz de tam bir teslimiyetle O’na salat ve selam edin.

1-Allah’ın salatı: Ahzab 43 ve Hadid 9 da geçtiği üzere Salat Allah’a nispet edilince rahmet anlamına geliyodu. Sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için size salat ediyor, çok merhametlidir. sizi karanlıklardan aydınlığa çıkartmak için açık ayetlerini indiriyor çok merhametldir, yani bunlar rahmetinin eserdiri. (Burada şu iddia da çökmüş oluyor, adam diyo ki Allah kuranda muhammedurraslullah deyince önüne arkasına bir şey eklemiyor, sen ekliyorsun) Allah’ın salatı bir insanın salatı gibi olmuyor işte. Rahmeti, merhameti anlamına geliyor.

2-Meleklerin salatı istiğfar etmesidir. Peki bunu nerden çıkartıyoruz: Şura suresi 5. Ayetten: وَالْمَلٰٓئِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْاَرْضِۜ Melekler Rablerini hamd ile teşbih eder ve yeryüzündekiler için istiğfar ederler. (Şura 5) Meleklerin insanlar için yapabileceği şey onlar için istiğfar etmesi yani dua etmesidir.

3-İman edenlerin Peygambere selamı ve salatı nedir?

Selamdan başlayalım: Allahu Teala Kur’an’da Peygamberlerine selam eder: Selamun ala nuhin fil alemin “Alemler içinde Nuh’a selam olsun” (Saffat 79)

İbrahim’e selam olsun, İlyas’a selam olsun diye geçer. Saffat 181. Ayette de “Veselamün alel mürselin” Tüm Peygamberlere selam olsun (Saffat 181) buyurur.. İşte biz de bir peygamberin adını anınca mesela İbrahim aleyhisselam (ona selam olsun) diyoruz. İşte Salatü Selam daki selam buradan geliyor.

Peki müminlerin salatı nedir? Tevbe 99 ve 103. Ayette geçtiği üzere salat bir insana nispet edilince dua anlamına geliyordu. Peygamberin salatını almaya çalışan bedevilerden bahsetmişti. Yani bu Peygamberin duası demekti. İşte müminlerin salatı da ona dua etmektir. Ama biz nasıl dua edeceğiz? Ettiğimiz dua ne? SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM

Ayette Allah nebi üzerine salat ediyor buyuruyor ya, biz de diyoruz ki “Allah’ın salatı O’nun üzerine olsun.” Ayette geçen Allah’ın salatı ifadesini dua olarak tekrarlıyoruz, Allah sana salat etsin, Allah’ın salatı yani rahmeti onun üzerine olsun diyoruz. Yani aslında Allah rahmet eylesin demiş oluyoruz. Bunu Allah’ın beyanıyla ifade etmiş oluyoruz, Allah nasıl salat ediyorsa o şekilde salatı üzerine olsun diyoruz…

Şimdi burada ne var? Dua var. Hani burada övgü? Yani bir kişi Sallallahu aleyhi ve sellem demekle Resulüllahı övmüş oluyor mu? Onu yücelten bir ifade mevcut mu? Yok… Demek ki bu iddiaları da çürük ve yalandan ibaret.

Biz bunu ayetlerden değil de hadis-i şeriflere bakınca hemen görüyoruz zaten: Ashabı kiram Peygamberimize “selam vermeyi bildik de Ya Resulallah nasıl salat edicez” diye sorduklarında Peygamberimiz namazda okuduğumuz “Allahümme Salli” duasını söylemiştir.

Peki bunu bol bol okumanın bir anlamı var mı?  Evet, Resulüllah efendimiz müminlere kendisine bol bol salat etmeyi tavsiye etmiştir.

Allahu Teala selam vererek birkaç peygamberinden bahseder. İlyas’a selam olsun. Ama sadece Peygamberimize Salat ettiğini ve müminlerinde etmesinin emredildiğini görüyoruz Kur’an’da. Bu da Resulüllah’a verilen bir fazilettir. Müslümanlar Resulüllah’a salavat duasını okuyarak Allah’ın rızasını ve hz. Peygamberin duasını, şefaatini talep ederler.

Fakihler bur ayetten yola çıkarak her Müslümanın ömründe bir kere de olsa hz Peygambere salat etmesinin yani Allahümme slli ala muhammed demesinin farz olduğunu ifade etmişlerdir.

Rabbimiz ona dua etmekle şereflenenlerden eylesin. Sallahu aleyhi ve sellem

GENÇ HOCA
ehlisunnetmedya.com