Cemaatle namaza geç kalan kişi namazı nasıl kılar
İmama henüz rükûda iken yetişip uyarak rükûya varan kimse, o rekâtı imam ile kılmış sayılır. Fakat imam rükûda iken tekbir alıp da imam rükûdan kalktıktan sonra rükûya giden kimse, o rekâta yetişmiş olamaz. Bilakis mesbuk (imama birinci rekâttan sonra uyan kimse) olur. O rekâtı namazın sonunda tek başına kılar.
Mesbuk, imama namazın başında, ilk rekâtında değil, arasında veya sonunda, meselâ bir iki veya üç rekât kılındıktan sonra veya son ka’de (oturuş) da uyan kimsedir.
İmama rükûda iken uyan kimse, o rükûnun ait olduğu rekâta yetişmiş olur. Fakat imamı secde halinde bulan kimse, hemen secdeye varırsa da bu secdenin ait olduğu rekâtı kılmış sayılmaz.
Mesbuk, imamla birlikte kılamadığı yani kaza edeceği rekâtlarda tek başına namaz kılan gibidir.
Birkaç örnek verecek olursak, böyle durumlarda kişinin nasıl hareket etmesi gerektiğini daha iyi anlayabiliriz.
Mesela bir kimse sabah namazında imama ikinci rekâtta yetişmiş olsun. Kişi tekbirini alıp susar ve oturuşta imamla birlikte yalnızca “ettehiyyatü” duasını okur, salli-barik dualarını okumaz. İmam selam verince ayağa kalkıp kılmadığı ilk rekâtı kılar. Bu rekâtı tek başına kıldığı zamanki gibi aynen kılar. Yani önce sübhaneke duasını okur ve euzu-besmelenin ardından Fatiha ile zammı sure okur. Rükû ve secdelerden sonra oturur, ettehiyyatü, salli-barik ve Rabbena Atina dualarını okuyup selam verir.
Bir örnek de akşam namazından verelim: Kişi akşam namazında imama üçüncü rekatta yani son rekatta uymuş olsun. Kişi, (imamın sesli kıraati olmadığı için) Sübhanekeyi okur, imamla beraber o rekatı kılıp teşehhüde oturur, daha sonra kalkar, “Sübhaneke” ile “Euzü” ve “Besmele”yi ve Fatiha’yı şerife ile bir miktar daha Kur’an-ı Kerim okur, rukû ve sücuddan sonra oturur, yalnız “Ettehiyyatü”yü okur, sonra “ALLAH’ü ekber” diyerek ayağa kalkar, yalnız besmele ile Fatiha’yı şerifeyi ve bir miktar daha Kur’an-ı Kerim okuyarak rükûya ve secdelere varır, daha sonra son ka’deyi yaparak selâm ile namazdan çıkar. Bu halde üç defa teşehhütde bulunmuş olur.